در این مقاله به بررسی سوابق عملکرد سازه های پیش ساخته در زلزله های متعدد در کشور ترکیه می پردازیم. ترکیه در یکی از مناطق لرزه خیز کره زمین قرار گرفته و در پنج دهه گذشته چندین زلزله شدید در آن به وقوع پیوسته است. تقریباً ۹۵ درصد از مساحت کشور ترکیه در معرض تهدید زلزله قرار دارد. متاسفانه بخش زیادی از ساختمان های روستایی در این کشور از مصالح بنایی ساخته شده اند. البته استفاده از سازه های بتنی درجا و پیش ساخته در شهرهای بزرگ و مناطق صنعتی این کشور بسیار رایج می باشد. عمده استفاده از بتن پیش ساخته در ترکیه به ساخت پل ها و ساختمان های یک یا چند طبقه اختصاص می یابد.

صنعتی سازی ساختمان از دهه ۱۹۶۰ به ترکیه وارد شد. تا دهه ۱۹۹۰ حدود ۹۰ درصد از سازه انبارها و سازه های سبک صنعتی این کشور به صورت پیش ساخته اجرا شده است. مناطق Adand ، Kocaeli و Sakarya از جمله نواحی هستند که قلب صنعت ترکیه را در خود جای داده اند و دو زلزله شدید ۶ تا ۷ ریشتری در آن ها اتفاق افتاده است.

بررسی آسیب های وارد شده به ساختمان های این مناطق برای مطالعه عملکرد سازه های پیش ساخته در زلزله نشان می دهد که عمده آسیب سازه ها در نقطه اتصال تیرهای سقف به ستون ها بوده است. در بسیاری از موارد، آسیب دیدگی ساختمان ها ناشی از نشست خاک نرم زیر فونداسیون سازه بوده است. چرا که در مناطقی که بستر زمین سنگی بوده است، شدت تخریب ساختمان ها به مراتب کمتر شده است. بررسی ها نشان می دهد در بسیاری از ساختمان های آسیب دیده، Drift به درستی محاسبه نشده است.

اولین ساختمان مسکونی پیش ساخته به ارتفاع ۵ طبقه در منطقه Bingol در سال ۱۹۸۶ ساخته شد. زلزله ۶٫۴ ریشتری سال ۲۰۰۳ در این منطقه سبب شد تا فرصت بررسی میدانی عملکرد سازه های پیش ساخته در زلزله مهیا گردد. بررسی سازه نشان داد که این ساختمان بدون نیاز به هرگونه تقویت سازه ای، امکان بهره برداری مجدد را دارا می باشد. درحالیکه بسیاری از ساختمان های بتنی درجا در این منطقه دچار آسیب هایی در محدوده نیاز به مقام سازی تا تخریب کامل شده بودند.

از دهه ۱۹۹۰ قاب های بتنی پیش ساخته که بصورت پس کشیده تولید می شدند، به صنعت ساختمان ترکیه وارد شدند. زلزله ۷٫۲ ریشتری سال ۲۰۱۱ در شهر Van در ترکیه، اطلاعات ارزشمندی از نحوه عملکرد اتصالات این قاب ها در اختیار مهندسان قرار داده است. بررسی یکی از این سازه ها به ارتفاع ۷ طبقه و مساحت ۳۸۰ متر مربع در هر طبقه، نشان داد که ستون هایی که به ارتفاع ۲۲ متر بصورت یکپارچه ساخته شده و به کارگاه حمل شده بودند نه در قسمت های بتنی و نه در اعضای کششی یا اتصالات پس کشیده آسیب ندیده اند. همچنین ستون ها در محل اتصال به فونداسیون دچار هیچ گونه ترک برشی نشده بودند. سازه کاملاً قابل بهره برداری بوده و تنها برخی از دیوارهای جدا کننده نیاز به بازسازی داشته اند.